Ontotautologije

Priče o objektima

Postoje slučajevi u kojima objekat zauzme mesto predstave. Objekat, koji je uvek ujedno i objekat izbora, tada služi kao medijator između subjekta, njegovih strahova i želja, i simboličke sfere oko njega. On se pojavljuje kao nosilac kondenzovanog i materijalizovanog uživanja, za neposrednu upotrebu, bez uslova dešifrovanja. On znači vodi sebi svojstveni diskurs, zasnovan na njegovom pukom prisustvu, ili njegovoj ulozi u ritualu, kao u primeru upotrebe malih molitvenih mašina, koje izvode ritual molitve ritmičkim okretanjem strana svete knjige, u istom ritmu u kome to čini neko ko čita sa razumevanjem.

Serija objekata sličnog tipa čini ovu izložbu, koja može biti mapirana upotrebom označitelja kao sto su objekat-glas, objekat-tekst, instrument-objekat, ili telo-objekat. Njihove priče slede.

Glas / Objekat [Dejan Grba: Moli! (Suviše tajni), audio instalacija]

Moli! (Suviše tajni) je naziv rada koji je prvobitno izveden kao site-specific audio i bilbord instalacija u Grazu, u novembru 2001. Sastojala se od rekomponovane melodije tradicionalne muslimanske pesme koja poziva na molitvu (Ezan), puštane veoma glasno sa centralne tačke u Grazu u vreme u koje Salat nalaže, uz seriju bilborda koji su bili postavljeni u gradu, pokazujući arapsku reč ‘Moli!’, ispisanu belim slovima na zelenoj osnovi. Za tu priliku je bio izdat i ograničen tiraž CD-ova sa originalnom zvučnom podlogom, videom i reprodukcijama.

Dejan Grba, Moli! (Suviše tajni), skica, 2000.

U okviru izložbe Ontotautologije, postavka je zamišljena kao audio instalacija koja se pušta u galeriji, dok je slika sa bilborda prikazana samo u katalogu. Razlika između dve postavke radova nosi trag razlike specifične prostorne organizacije dva mesta: dok Graz u određenoj meri pruža model za opciju panoptičkog pogleda i stoga i kontrole, kako što se tiče strukture grada, koja uključuje jednu tačku sa koje se sve može učiniti dostupnim sluhu u velikom krugu, na način na koji to principi Salat-a zahtevaju, kao i razvijenim oglasnim sistemom, koji može uvesti poster na uobičajen način u vizuelne baze podataka običnih građana. Sa druge strane, Beograd uživa status potpune dezorganizacije, gde sistematski pokušaji propadaju i gde jedino ekscesni događaji malog formata imaju neku vrstu uticaja, kako u prostornom smislu, tako i u smislu bilo kakve vrste kampanja. Stoga je vizuelni aspekat potpuno izostavljen dok je samo glas prostrt po celoj galeriji.

Ono što dobijamo je rekomponovani glas, koji je, za razliku od ‘prave’ vokalne muzike koja je oslonjena na pravo telo koje peva, ostao prepoznatljiv, ali slobodno plutajući, da bi mogao biti priključen bilo kom fantazmatskom telu kulturnog uljeza sa Istoka, koji nam navodno krade uživanje. Namera je da se provocira, potencijalno uznemirujućom prirodom rada, preispitivanje etičkih, praktičkih i političkih sastojaka individualnog i javnog identiteta koji je tabuisan ili mistifikovan u svakoj kulturi. Projekat smera ka izbegavanju zavodljive sile i neodoljive privlačnosti muzičkog objekta, koji nosi težnju za pripitomljavanjem slušaoca putem estetskog zadovoljstva, da bi postavio ekran koji zakriva ono sto je u njemu nepodnošljivo. On ne smera ka ilustrovanju nečega iz sfere vizuelnog, već ga proganja iz pozicije nepredstavljivog. Ovaj glas ne opstaje na različitom nivou od onoga što vidimo, već pre upućuje na procep u sferi vidljivog, ka dimenziji koja izbegava naš pogled. Mi čujemo stvari zato što ne možemo sve videti.